Ambunten

E PENGGIR tase’, badha buju’ se ban oreng Ambunten e molja’agi. Buju’ Ke Sanadin nyamana. Lamba’, Ke Sanadin neka oreng lowar se neptep e Disa Ambunten. Ke Sanadin neka sorowan dhari Rato Sumenep kaangguy adakwah neng e Disa Ambunten polana ta’ perna emaso’e agama Islam.

Sampe’ mangken buju’ ganeka paggun badha neng e penggir tase’. Bannya’ se ngoca’ ja’ Ke Sanadin ganeka seda ebakto ngala’ udu’ e tase’, lastare ganeka asalat dhuwa’ raka’at pas seda.

Jalan loros ganeka Lorong Anyar nyamana. Salanjangnga lorong, bannya’ kajuwan se notobi saengga arassa cellep. E penggir jalan, saba se etamenne padhi ngantang ngakoneng. E bun dhajana lorong ganeka badha patung kerraban sape.

Lamba’, caretana, Ke Sanadin neka lebur ngowan sape. Tape ta’ sampe’ ngerrap sape. Saengga bannya’ oreng Ambunten neka lebur ka sape jugan. Sabban are, salaenna ngajari ngaji Alqur’an ka oreng se badha e Disa Ambunten, Ke Sanadin jugan ngowan sape neng e penggir tase’.

Ke Sanadin ampon seda. Masyarakat Ambunten paggun lebur ka sape, barnana jung bagusan, lempo, ban kowat. E settong bakto, Mattasan atokara ban tatanggana dibi’ se polana nyangka Tramo la-nyala ka binena.

 

”Terro mateya keng?” oca’ Mattasan sambi’ matao are’ ka Tramo se jeng-manjeng neng e per-amperra. Tramo ta’ nyaot. Matana paggun ngabas kalaban peggel ka Mattasan.

”Ngadduwa sape?”

Mattasan ta’ nyaot. Mekker ja’ sapena Mattasan kala bagus ka sapena Tramo. Pekkeranna posang, narema’a ban enja’ tantangan dhari Tramo. Peggel polana nantang carok eoba ngaddu sape.

”Iya, mayu bila?” oca’na Mattasan kalaban sowara tenggi. Mattasan saroju’ ka oca’na Tramo. Mattasan ban Tramo padha maso’ ka romana. Pekkeranna padha posang, tako’ kala ka moso. Malem jareya, se kadhuwa padha ta’ ngeddha tedhung. Ker-pekkeran ka sapena ma’le ta’ kala. Molae lamba’ sapena Tramo ban Mattasan padha bagussa neng e Disa Ambunten. Binena Mattassan ta’ bisa ngeddha tedhung, neser ka lake polana laggu’ ngadduwa sapena.

”Tedhung, Ka’,” oca’na binena Mattasan.

”Engko’ ta’ ngeddha tedhung, ker-pekkeran ka se laggu’,” oca’na se paggun ju’-toju’ neng ekasorra. Roko’na paggun ngebul.

”Nyoba’ entar ka Buju’ Ke Sanadin, Ka’,” binena ngusulagi ma’le pekkeranna lakena lekkas tennang. Molae gella’ Mattasan ban binena ta’ temmo enga’ ka Buju’ Ke Sanadin. Malem jareya keya, ra-kera pokol settong, Mattasan mangkat entar ka tase’. Dhep-ngendhep entara ka parao se ta’ mangkat alajar ka tengnga tase’. Kabater  badha se nangale ja’ aba’na entar ka Buju’ Ke Sanadin.

Langnge’ petteng. Tadha’ bulan ban bintang, katopowan ondhem. Mattasan la dhapa’ ka Buju’ Ke Sanadin. Toju’ asela neng eolona astana Ke Sanadin. Matana meddem, colo’na amo’-kemo’ maca’ du’a se mare eajari Ke Sanadin. Pekkeranna enga’ ka robana guruna, Ke Sanadin. Enga’ ka lamba’ se esoro makane sapena se eowan neng e penggir tase’.

Kadhuwana padha aguru ka Ke Sanadin. Malae Mattasan ngaji ban ngowan sape. Pekkeranna enga’ ja’ Ke Sanadin makon ngowan sape badha maksodda. Kalakowanna Mattasan bida ban Tramo se epakon mandi’i sape e songay. Laen ban kalakowanna Tramo se gun esoro makane ajam sabban laggu.

Tramo iri ka Mattasan polana ngowan sape. Perna e settong bakto Tramo arebbu’ tugassa Mattasan. Molae gi’ kene’ kadhuwana jat lako atokar. Kadhang akor, kadhang atokar. Tape ta’ sampe’ ce’ peggella. ”Arapa ba’na Mo, ma’ arebbu’ tang tugas se epakon Ke Sanadin?”

Tramo ta’ nyaot. Paggun mandi’i sape ngangguy temba. Mare jareya Mattasan edina kadibi’ e penggir tase. Tramo mole sambi nonton sapena. Mattasan peggel polana tugassa ekala’ Tramo. Mattasan duli mole ngone’e sadha’ e romana kaangguy ngare’ ka saba. Aganteya kalakowanna Tramo.

Mattasan se ngare’ e saba ru-kaburu polana me’ galluwan Tramo se ngare’ ban makane sape. Sadhatengnga dhari saba Mattasan sajan peggel ngabassagi sape la akakan. Rebbana badha. Mattasan apangrasa ja’ Tramo terro ealemma Ke Sanadin. Aherra Mattasan ambu mandi’i sape ban ta’ entaran ka langgar pole, todhus se tatemmowa ban Ke Sanadin.

Maskeya atatangga, Mattasan ban Tramo ta’ nyapa. Romana dhep-adhebban. E settong bakto Mattasan ban Tramo dhep-adhebban e jalan. Padha ngabas kalaban baji’. Padha ta’ ngala. Ontong e bakto jareya badha oreng se lebat e seddi’na. Mattasan ban oreng jareya ajalan abareng polana padha mangkada ka aresan.

***

Pekkeranna Mattasan ta’ hoso’ sakale. Omba’ eganggu. Ta’ jau dhari Mattasan se asela e olona asta Ke Sanadin badha nyendhemme. Tramo nyendhemme se ekalako Mattasan e asta. Tramo paggun peggel ka Mattasan polana enga’ ja’ se mate’e oreng towana Tramo eppa’na Mattasan. Nyangka eppa’na Tramo la-nyala ka binena bakto eppa’na Mattasan majang ka tase’.  Molae gi’ ngadha’ Tramo jat peggel. Terro la’-nyala’a ka Mattasan. Terro odhi’na Mattasan ta’ nyaman neng Disa Ambunten.

”Apa se ekalako e dhinna’ ba’na?” Tramo kalowar dhari pangeteganna. Mattasan ta’ nyaot. Matana paggun meddem. Colo’na sajen santa’ amo’-kemo’ maca du’a se eajari Ke Sanadin. Mattasan paggun apal. Tramo jeng-manjeng ebudhina Mattasan. Angen tase’ sajan santa’. Omba’ sajan tenggi. Se kadhuwa paggun ta’ aguliyan. Mattasan paggun asela enga’ gella’ se gi’ buru dhapa’.

”Apa se ekalako e dhinna’ ba’na?”

”Arapa’a ba’na ma’ rus-urusa?” Mattasan meggelli ka Tramo. Polana ta’ eanggep badhana, Tramo ngonjep cethagga Mattasan ngangguy pattogan. Mattasan paggun ta’ aguli. Cethagga agili dhara. Mattasan paggun toju’ asela.

”Mateyana engko’?”

”Mon iy, arapa keng?”

”Mara, mompong badha neng astana Ke Sanadin.”

Ta’ mekker pole. Mattasan langsung jaga ban mokol Tramo. Tramo padha mokol Mattasan. Saleng pokol. Badanna Mattasan araja’an. Akaton Tramo kala’a. Tape, Tramo enga’ ja’ perna eberri’ mal-amalan ban Ke Sanadin kaangguy teggu ka badan. Tramo partaja ja’ mal-amalan jareya mandi. Saleng pokol, maskeya la padha loka.

***

Are Juma’at gu-laggu’. Sapena Mattasan ban Tramo la padha epakalowar dhari kandhangnga. Se kadhuwana padha mangkat ka lapangan, ngadduwa sape. Tape, ta’ jau dhari jareya, e penggir tase’, oreng-oreng padha enger ja’ Mattasan ban Tramo la padha mate e buju’na Ke Sanadin. Tanangnga pade nenggu’ pattoganna Buju’ Ke Sanadin.

*MUSYFIQ ROZY 

*Epetthek dhari Jawa Pos Radar Madura (JPRM) eccaban Ahad, 8 Januari 2017