BACENG
babathang mabungkar elong. Esare ban-sabban barumana lencak, korse, ka attassa
jurung tadha’ tekos mate. Elong ta’ ambu ngo’-serngo’an. Bau nyarowap e lowar e
dhalem ban pamengkang. Se paleng nyerga’ e temorra roma e eddi’anna dhaporra
Bi’ Marhame.
Esemprot
sakabbiyanna pangkeng ngangguy om-ro’om tape ta’ nyokot. Badhana sajan lengnget
bau acampor ro’om. Laen pole ban Ilmiyah, e konco’na elongnga ekorabi minnya’
ro’om malathe, minnya’ se tadha’ alkoholla. Rajana mara pol-empolan minnya’na
emma’, bilan melle ka oreng aedder.
***
Ilmiyah na’-kana’ para’ dibasa, asakola kellas
settong tsanawiyah.
Bannya’ ngoca’ babaji’ se lahirra lahir nyongsang
copana mandi mon ba-nambai reng sake’, ampo bannya’ tangkep. Tape ta’ kenneng
paksa, kodu kencengnga dibi’.
Pareppa’na osom panja’an, emma’ songkan sera salaja
terros ka pepe bara ngornyang. Ngadhudhu re-saare lem-samalem. Kakabbi petoduna
oreng elakone. Badha ngoca’ soro korabi dhaunna dada’bung ban minnya’ kalettek,
soro nyontheng nyaba’ ancak e padduna partellon berrit bannya’ setanna, menta
japa ka reng kaempa sampe’ egiba ka dokter disa, tape sajan panas ka orengnga.
Adha’ se nyokoda.
Ilmiyah gi’ omor ra-kera 5 taon, cacana ta’ ontas
pellat ta’ pase ngoca’ r ban s. Etemmo cellep pepena emma’ kopo ekorabi copa.
Pangrasana ka emma’, pepe ban serana cellep ngaseyer mara se eseram aeng es.
Kasokanepon Se Kobasa, panyongkanna emma’ alaonan olle dhammang. Bannya’ keya
reng ta’ parcaja senga ta’ emma’ dibi’ se atotoran.
Lahir nyongsangnga Ilmiyah bak sara. Tengnga malem
teppa’ malem Ahad kalebun pe-seppena reng tedhung jangrek ngerrek e padduna
pakeban, kata’ ngaseldung e saba lao’anna roma. Eppa’ nyondhang emma’. Emma’
aserro nyelo teng-keltengan. Sokona babaji’na kalowar salaja. Eppa’ ban emma’
eparenge tennang paggun ta’ ajaga’an. On-laon eppa’ naja’ sokona se salaja,
emma’ nyotok padha’aranna dhari attas bantalla epatenggi. Lebat saejjam kalowar
babaji’ babine’ ceccer tamonena, baji’na ta’ nanges. Eppa’ gupo ngone’e dhukon
parana’an.
Nanges ngaceyak saellana etabbuwi cenneng ban
dhukonna. Petotor reng kona, le-palena babaji’ ta’ nanges etabbuwi cenneng
parabut dhari konengan.
Marena Ilmiyah elahirragi, eppa’ nyabis ka keyae
Banyuwangi. Menta nyama tor pandu’a, malar moga melo tampessa kacellebbanna
keyae daddiya ana’ se ngabakte.
***
Monyena koceng ngakareyong, bu-obuwanna lebbi
satengnga lusin cora’ ban barnana acem-macem. Badha se barna pote bunto’na
celleng, bu-abu dhabuk, ngeppor pote molos, se paleng lebur koceng bine’ lorek
koneng bulu tello’ bulu dhasarra pote toltol coklat towa.
Sabban reng lebat nangale’e kocengnga se reya
kakabbi ngalem, sakeng panyaleyanna polana babine’. Oreng bannya’ ta’ endha’ ka
koceng bine’ merdi. Ta’ laten ka budhu’na. Sampe’ Ilmiyah ngala’ pil KB-na
emma’ epepes ecampor ban enomma, ta’ nyokot. Olle dhubulan abudhu’ tello’an.
Margana pajat rangrang badha koceng lake’ bulu tello’, ampo ta’ melo ekakan
korbina.
Kadhang emma’ semmo peggel, ta’ nampek tatangga jau
otaba semma’ laju ta’ ker-pekkeran. Polana Ilmiyah lebur ka koceng, bannya’
oreng mowang esaba’ e temorra tabingnga dhapor. Ate noro’ ngennes badha ebundu’
palastik celleng sokona etale’e gadebbung. Ilmiyah nanges sambi eemban,
adaribisan bila’na kocengnga.
Emma’ se ta’ magiya arabat koceng se ebuwang oreng
ta’ mangga ka tangessa Ilmiyah. Enga’ gi’ bilan lem-malem e jalan perna nemmo
budhu’na koceng dhari bengkona oba’, napa’ ka bengko ojan. Ilmiyah ta’ tedhung
sampe’ ka tarhem nanges rung-dharungan, memejil ca’na baramma’a mon cellep ban
dhimma se ngaoba. Sela ejellassagi ja’ kocengnga badha korbina tako’ teppa’ ka
obuwanna oreng mangkana ta’ laju egiba mole. Ta’ ngodhili sakabbin basa, matana
bako’ nong-konongan se nanges.
Enga’-kaenga’e ca’na emma’ mon etalese’ dhari
bangaseppo Ilmiyah ngala’ ka juju’ leburra ka koceng ta’ kappra sampe’ dila
tedhunga esosowe.
Mon ngedhingagi caretana Ilmiyah lebur ka koceng
kadhang agella’, kadhang aba’ noro’ neser. Lamba’ ra-kera omor 6 taon, Ilmiyah
andhi’ koceng lake’ lebur buluna alos burnyo alebbidan ban koceng pandhalungan.
Ta’ etemmo pole gu-laggu temmo mate sokona gerra, matana mancellek, colo’na
anganga, jailla ngalopok. Matena dadak sakala ta’ sake’ sabellunna. Menorot
sangka’an tapapak ka racon ompanna tekos e tatangga.
Ilmiyah nanges ngalebadi, nyoro eppa’ nyare kompana
sapedha. Colo’na kocengnga soro kompa soro berri’ nyaba. Dhari santa’na
tangessa sampe’ elabat bala tangga ta’ mangga ka cerrengnga. Badha se
agella’an, pekkerra gun-engguna ngen-angenna na’-kana’.
***
”Dha’emma ta’ enggi kocengnga Ilmiyah se lorek?”
Emma’ atanya ka eppa’ sambi nyare peltong ngare’a pakanna empe’.
”Bikan gi, molae dhulumanna ro, bula pon ta’ nangale
galimba’na,” eppa’ nyambit sambi nyuluwagi sadha’ pangare’ se buru mare
egangse.
”Napena dhulumanna, ja’ reng pon pa’areyan tadha’
mole. Orengnga posang. Badhana se esorne’ somor, songay, ban jurungan e
bara’anna. Dhatengnga asakola ta’ kocapa se ngakana, emo’ nyare koceng.”
”Gani pole mon elanga, ta’ kera ta’ panyake’.”
Agarennongan rembagga eppa’ ban emma’. Ta’ mare
lekka’ se akandha Bi’ Marhame pang-tagapang ka taneyan nyekot bingkeng noding
nyonger ka emma’. Emma’ dumeggen ta’ metto saot.
”Mangkana apa, ja’ lebur bu-obuwan mon ta’ omes ma’
ta’ pate masennep tatanggana. Dila badha pa-apa’an laju dhung-mabindhung.”
”Tore alonggu gallu ka palemper, Bi’, badha napa
saongguna?”
Emma’ pote olay ngetek agaledder. Sadha’na eocol
sala. Ebarangko ban eppa’. Epatoju’ ka paspasan. Bi’ Marhame paggun se nyacam
atanya Ilmiyah.
”Ma’ gi’ ta’ tao ba’na? Jarowa’ kocengnga Ilmiyah
mate e babana ro-tarona engko’. Bauna abaleyemman pas ba’na laju o-mata’tao,
ta’ ebendhem babathangnga. Kan iya apa ja’ bur-lebur nompo’ koceng.”
”Enggi saporana, kaula ta’ oneng, esangka patena
tekos se bau bari’ mola. Mon senga oneng ja’ kocengnga Ilmiyah mate paggun
ebendhem,” emma’ nyaot re-lere, sowarana ngetter.
”Sakeng ta’ aneyat ba’na. Ja’ reng la tao bari’ mola
bau se ta’ esare.”
Se elajja’a, babategga Bi’ Marhame la ekataowe
badhana tatangga ekamoso. Mon acaca ta’ ker-pekkeran, poko’ legga dhadhana
dibi’. Eppa’ ban emma’ ta’ tao esokerre polana ta’ toman alajjai. Bilan tao
ngacaca eppa’ ban emma’, sampe’ eppa ban emma’ ekagila-gila, noro’ babalanna
sapa, dha’emma se aguru, polana sapedha motorra kaka’ nabbra’ koceng e lorong.
Kocengnga ebundu’ kalambina. Ka bengko ebendhem esalameddi ban eppa’. Nyoppre
salamet kabudhina. Menorot Bi’ Marhame kalero, basana. ”Ma’ kose ngabula ka koceng.”
Ta’ acaca pole eppa’ se pajat kalem. Padhana
gendhang mon ta’ etabbu ta’ amonye. Ngala’ landhu’ ka ro-taro entar ka
pamengkangnga Bi’ Marhame. Teppa’ kocengnga Ilmiyah se bulu tello’ mate ta’
etemmo. Ajenter aolo bara’, mowana salbi. Paleng mate mare abuwang ban
lambanna. Tabu’na bucco’ ekaromo’ ola’, cethak ban bunto’na kerreng kare
tolangnga. Ta’ nyangka ja’ mate, biyasana pajat seggut ta’ mole. Lebur noro’
bunte’ koceng lake’ san-kessanagi.
Palang ta’ koduna reng tapaleco’. Egigiri oreng
karana ta’ taona aba’ rassana lebbi pelles ka ate.
Ilmiyah moguk dhalem pangkengnga. Koceng
man-emananna kare lampadda. Saminggu ta’ asakola. Panyake’ tipessa modhal.
Ngobus papanassa.
Tangerang, Februari, 2020
*Uswatun Hasanah merupakan Lulusan MI kantos MA Miftahul
Ulum Tang-Batang tor STITA Sumenep. Toman ajar sakanca’an e UKM Komunitas Pelar
STITA Sumenep tor Lembaga Kajian Seni Budaya Pangesto Net_Think Community
Sumenep. Sanja’na badha e buku Lanceng Paraban Ganja (2010).
*Carpan Paneka terbi’ e Radar Madura, 28-06-2020
0 Comments