MOLAE
lakena sengko’, reng lake’ se balengnger, buru ka kottha, sengko’
daddi babine’ saba. Lakena sengko’ buru polana tadha’ arebban odhi’ e disa kene’ se ta’ toman edhatangnge
oreng-oreng dhari kottha
se gun melleya tana ban saba. Molae bakto jarowa
sengko’ andhi’ babatek reng lake’. Dunnyana sengko’ se biyasana neng e dhapor ban somor, ngalle ka
tabun ban lot-cellot. Sengko’ aoba kalambi, nyaba’ samper agante tanggu’ dhari manjalin. Landhu’ ban are’ daddi kanca molae
laggu sampe’ asar. Pes-tampesanna aeng
ban cellot daddi beddha’ se notope kole’ ban mowana sengko’ re-saarena.
Tadha’ se ekasompa’a bi’ sengko’
dhari kaaoba’an reya. Bakto
babine’ laen e disa adandan ngangguy lipen ban beddha’ ajaga karaddinan ma’olle lakena taresna
ban esto, sengko’ nangale aba’ dibi’
apellowan e pangaoban tengnga saba. Ban pole bakto babine’ laen andhi’ arebban
egellu’ lakena, sengko’ gun apolong bi’
padhi se la neng-ngoneng.
Bannya’ careta pae’ sengko’ lebadi. Molae
tang lake buru
dhari disa. Alam akaton ta’ akanca ban aberri’ angen kaangguy esergu’. Teggal
mera apoy ban ngerem kebbul ka roma-roma e disa. Tang ana’ se bine’ abato’an la
olle barampa are. Ja-kaja
nanges sengko’ bisa lako ngabas ka pae’na odhi’ reya. Sengko’ ta’ andhi’ pesse
bila terro ngoba’a jalan kaodhi’na bakto daddi babine’ se toron ka saba.
Sengko’ mangkat ka saba ce’
lagguna, sambi ajar daddi manossa se andhi’ mata ngastete. Sabab, jalan mon entara ka saba, rebbana tenggi
ban bannya’ olarra. Landhu’ epekol, songko’ saba’ ka cethak, ban ta’ loppa ngeba nase’ se etenteng kaangguy ngakan bila ban-abanan. Mon ta’ kalero satengnga
jam sengko’ ajalan. Ta’ abit dhapa’a ka saba se la abarna biru ecapo’ tombuwan padhi.
Biyasana bila dhapa’ e penggirra
saba, ebbun la tepes agante angen ngalesser ban sonarra are se nera’e dhari
budhina gunong. Maske badha oreng, sengko’ repot se acaca’a. Polana sengko’
tako’ se ajawaba bila badha partanya’an.
Pekkerra sengko’.
Enga’ bakto laggu reya, sengko’ tatemmo bi’ Musina. Babine’ se gi’ buru
kalowar dhari sabana sambi ngeba karong aesse terrong. Pangabasanna akantha agella’i sengko’ polana edina
tang lake.
Sengko’ ta’ ngabas mowana Musina,
sebab nangale somor aesse tompo’anna caca se epanompa’a ka babine’ saba.
Bilan sengko’ ta’ toman eajar
entar ka saba enga’ babine’ saba laenna. Eppa’ ban emma’ lakar banne oreng tane bakto jarowa. Sengko’
ban tang ale’ eparaja ngangguy pesse ollena alako ka kottha. Bila akabin ban lalake’ se balengnger rowa, sengko’ egiba ka romana se
badha e penggirra songay. Alasanna ma’le sengko’ mandiri. Saba-saba ollena dhari eppa’ ban emma’na sateya sengko’ se aladine.
Tape bila dhapa’ sataon akalowarga, lakena sengko’ buru. Ecapo’
lalake’ rowa sengko’ wajib daddi babine’
saba—se lebur ka cellot ban kembangnga padhi.
Daddi babine’ saba maksa sengko’
laten mele bibit padhi se cocok etamen se kennengnganna
ta’ jau dhari raba. Saompamana sengko’ kalero namen bibit padhi, bisa palang
sara. Mon palang sengko’ ta’ bisa anye ban tang ana’ se bine’ bisa-bisa ta’
ngakan.
Sengko’ kodu seggut-seggut ka
kantor disa, atanya ka Pa’
Misnali kaangguy ngoser hama-hama.
Ban pole sengko’ kodu li-baliyan ka kantor disa gunana
morop pestisida ban raconna tekos, polana sengko’ ta’ ngarte ka cem-macemma buthok.
Tadha’ pesowan se parlo sengko’
koca’agi atas kalakowan reya. Sengko’ ajar
ngarte ban tang takdirra
sengko’ jat lakar apolong bi’ padhi.
”Kadibi’an
bai. Sengko’ olle nolonge? Jareya kalakowan berra’,” oca’na Pa’ Misnali
sambi agudha sengko’.
Reng-oreng ngoca’ enga’ rowa polana sengko’ edina
lalake’ korang ajar rowa. Oca’na
rowa akantha nyelet
tang jantung. Saongguna sengko’ ce’ terronna malessa lalake’ se ta’ kala korang
ajar dhari tang lake rowa. Tape sengko’ mekker pole, ta’ parlo keya aladine oreng
enga’ rowa. Kamanossa’anna sengko’ lebbi aguna kaangguy alaban kapae’anna sengko’.
Bit-abidan kopengnga sengko’ kowat keya ban
biyasa ka oca’na lalake’ korang ajar ban ologan babine’ saba.
Olle nembulan tang lake buru ta’
aberri’ kabar. Sengko’ nangale dhaunna
padhi se la neng-ngoneng. Ngabas bulirra
padhi se agantong e bungkana, sengko’
akantha nangale tang ana’ se
bine’ ka’-berka’an e tabun sambi agindhung tas sakola’an. Mowana
senneng onggu ban tera’ bunga. Mare jareya sengko’ ngabas berras se abundu’ kole’ emmas, akaton nangale
settong disa se aengnga agili nyaman. Ta’ egarassa tang bibir mesem dibi’.
Sengko’ akeddhep polana angen masake’ mata. Hayalan rowa
elang egiba angen ban sengko’ tao mon padhi reya la para’ eanyeya. Dhaun-dhaun se koneng rata ban padhina sajan
nondhu’ daddi tandha mon padhina
sengko’ la eare’a. Dhadhana
sengko’ bunga ta’ karowan. Berras pote ollena abalangaja
bulanan
molae ri’-bari’na para’ tadha’a.
Sengko’ moleya polana are la badha e bara’, tape
sengko’ takerjat bakto badha tanang neggu’ tang bau. Sengko’ atole, reng lake’ se andhi’ badan raja badha e adha’na
mata.
”Wah, para’ eare’a la, Bu’ Masna? Katon sabana ebu’
se gi’ ta’ noro’
kapasteyan. Laggu’ badha kompolan e kantor disa. Entar
ya, Bu’ Masna!”
Ta’ ajawab lakka’, lalake’ rowa la nyempang dhari adha’na sengko’. Oreng
lake’ rowa Pa’ Sairi, sala settong tatangga se
ajuwal sabana ka oreng-oreng kottha.
Sengko’ nare’ nyaba lem-dhalem. Sengko’ ngabas ka padhi-padhi se ngoneng ban
eman ka saba reya. Tape saba-saba
se laen rata ecapo’ nanggala, saengga tana se abarna mera badha e attas, agabay
mata panas ka tera’na.
”Kare
sabana Bu’ Masna se gi’ ta’ noro’ kapasteyan. Sampe’ bila reya adhante’a? Sengko’ ngarep Bu’ Masna ceppet endha’
ma’le pembangunan perumahan duli mare,” oca’na Sairi
bakto asar maba entar ka romana
sengko’.
”Ta’ usa maksa sengko’, Pa’. Barampa kale sengko’ ngoca’ mon saba rowa ta’ kera ejuwal? Pola ba’na mateyana sengko’, babine’ se ta’ andhi’ lake reya?”
Tadha’ apa Sairi langsung ngalle. Sengko’ mekker paleng Sairi
kasta polana ta’ tekka nyacae sengko’.
Sengko’ ngarep reng lake’ rowa ta’
paddhang e tang mata, maksa sengko’ ma’le ajuwal saba se daddi kaodhi’anna
sengko’. Mon Sairi paggun dhateng ban maksa, sengko’
natta’a ngangguy landhu’. Cokop tang lake se ekoca’ korang
ajar, ta’ usa namba reng lake’ laen. Saongguna sengko’ tako’ ngabas dhara, mon
pas tolos sengko’ natta’, ce’ jallassa mon cethakka
etatta’ kalowar dhara, sajan ta’ sala bila sengko’ robbu ta’ kowat ngabas
dhara.
Para’ notopa labang, tape bakto ngabas
ka taneyan, tang mata nangale bu’-ebu’
seppo kasusu entara ka sengko’. Daddi sengko’ burung ta’ maso’ ka
roma.
”Sengko’
terro taowa kabara ba’na ban tang kompoy,” enga’ rowa la tang mattowa mon acaca.
Sengko’ nebbak ebu’
terro taowa ka kabar se padha ongguna.
”Sengko’
ban kompoyya ebu’ baras kabbi. Ta’ usa kala’ berra’, Bu,” sengko’ terro tor-catoran reya
duli mare, polana padhi ban cellot saba kantha
la ngolok.
”Sengko’
kabater ka ba’na, polana ba’ari’ badha oreng lake’ menta ba’na
kaangguy saroju’. Sengko’ mekker....”
”Ebu’
mekker saba rowa nyamanan ejuwal?
Pessena bisa ekagabay melle emmas pangaterro ebu’, tape mare jareya
sengko’ ban kompoyya ebu’ epamateya kalaparan?”
engko’ megga’ cacana sabellunna
mattowa mare acaca. Areya lakar ta’ sopan, tape
apa badhana.
Tape sengko’ terro ngedhingagiya lebbi dhalem.
”Banne cara jareya. Sengko’ gun
terro nyalemettagiya ba’na dhari karepotan.”
”Sengko’
gun terro daddiya bagiyan dhari padhi rowa. Molae ana’na ba’na adina sengko’ ka kottha, kaodhi’anna
sengko’ la espassra’agi
ka aeng ban saba rowa. Mon ebu’ terro ajuwala rowa padhana ebu’ ajuwal kaodhi’anna
sengko’.”
Seppe, oca’na sengko’ mon parlo daddi
pamateyanna cacana mattowa.
Para’ padha’a ban tengkana Sairi
rowa, cacana mattowa ta’ metto pole.
Me’ pola oca’na sengko’ la daddi kapak se
mabella atena. Usahana kaangguy ajuwal saba rowa gi’ badha e tengnga jalan.
Buter-buter padhi rowa la ngoneng.
Sengko’ mekker are apa se nyaman ngare’? Apa
parlo ngajak tatangga kaangguy nolonge?
Ah, ta’
abit pole are se edhante’ dhapa’. Pastena paggun eare’ dibi’. Banne keng wat-makowata otaba
ke’-malake’a. Saongguna sengko’ terro abukteyana
maske babine’ paggun bisa alako berra’.
Areppanna sengko’ la bunga, polana
padhi-padhi eare’a. Sengko’
aromasa daddi babine’ se paleng ontong. Sabab
ta’ usa reng lake’ korang ajar rowa,
sengko’ bisa. Padhi-padhi daddi balessan se
paleng ne’mat ekarassa sengko’,
daddi babine’ saba.
Bakto ngare’, sengko’ ajalan lebbi ngadha’ ta’ padha ban are laenna. Are’ ban
landhu’ la eparanta ban sangko’. Tape dhapa’ ka
penggirra saba, tang soko arassa epako ka tabun. Ta’ bisa aguli. Sebab buldoser
badha e penggirra tang saba.
Buldoser rowa
ajalan laon, semma’ ka tang saba se padhina barna koneng. E budhina messin raja roya,
badha oreng se sengko’ kennal. Kadhuwa’ oreng, settong Sairi ban
settongga tang mattowa se bari’na dhateng
ka roma. Dadhana sengko’ mengnge.
Annuqayah Lubangsa, 2019
*Muhtadi ZL adalah Mahasiswa Jurusan Hukum Ekonomi Syari’ah
(HES)-III Institut Ilmu Keislaman Annuqayah (Instika) dan Pengurus Perpustakaan PP Annuqayah Lubangsa Guluk-Guluk, Sumenep. Aktif di Komunitas Cinta Nulis (KCN) Lubsel dan Komunitas Penulis Kreatif
(KPK)-Iksaj.
*Carpan tersebut terbit
di Radar Madura (JPRM) edisi 02 Februari 2020
0 Comments