KAULA posang salebarra Masjidil-haram saellana
ngabas Le’ Lipah, ampon sobung e seddi’an. Dhari paddu bara’ sampe’ paddu temor
kaula emo’ ngabas mowana oreng se acem-macem barna, tape sobung se ekennala.
Pangarassana aba’ buru saparapat jam se asombajang sonnat, Le’ Lipah pas moro
elang. Dining aba’ ta’ oneng cara nojju hotel. Kaula laju kene’ ate, akherra
abali pole ka kennengngan asal ban ngalakone sombajang sonnat. Dhalem ate, aba’
apangarep samoga Le’ Lipah abali pole ban ngone’e.
Se daddi berra’na kaula polana pokol sanga’ malem
rombongan ampon abali dha’ tana kalaheran. Bila tapalang, aba’ bakal edina e
Mekka ban ko’ong saomorra. Baramma pas nasebba na’poto ban le’ towan bila
aba’ta’ paleman. Sobung cara laen, akherra kaula aduwa sakellarra, menta dha’
Guste Pangeran sopaja eparenge petodu. Ta’ bu-ambu se molar sampe’ bako’
panengal.
E tengnga kasossa’an, lessona badan ban pekkeran,
kaula laju tasaren. E dhalem saren kaula amempe nangale sonar pote terrang.
Aba’ tapegga ta’ neng nyaba. Sonar gella’ pas asowara, ”Cong, bila ba’na terro
moleya dha’ bungkona, entare oreng seppo se asombajang semma’ Hajar Aswat.
Oreng jareya seppo, ajanggu’ lanjang barna pote. Asmana Kosen.”
Kaula takerjat, abungo pas atole kanan-kacer. Ejjam
noduwagi pokol settong malem. ”Sakejja’ rassana se asaren, moro la tengnga
malem. Dhuh, Guste, la ceccer onggu aba’ reya e Mekka. Alamat pajat kodu
katemmo so oreng se asma Kosen.” Dhabuna aba’ dhalem ate. Aba’ pas lamsum
abanjal dhari longgu ban nyare Kae Kosen.
Pelka’ ban lapar ampon padha badha. Ngaleleng ban
ngabas mowana oreng salebarra Masjidilharam banne kalakowan dhammang. Sakeng
dharina terro se moleya, ta’ ekarassa kaula sampe’ pettong kale ngalelenge
Ka’ba. Pello ampon ngalocor, tape oreng se esambit Kae Kosen e dhalem mempe
ganeka gi’ ta’ etemmo keya.
Baddina oreng se ajanggu’ pote, se ere-sare
lagella’, buru ngampar sajada ban kabit asombajang. Kaula ngala’ nyaba ban
lamsum atonggu e seddi’na. Saellana Kae Kosen lastare asombajang, kaula pas
aolok salam ban nyongkem astana. Kobater sala oreng, kaula lamsum atanya
masteyagi, ”Ajunan asmana Kae Kosen, enggi?”
Oreng ganeka atole laonan pas aonggu’. Dining
janggu’ se barna pote ngalarbat sampe’ ka dhadhana.
Rassa bunga nyolbi’ dhalem ate. Kaula akarettek
dhalem ate, sokkor onggu, teppa’ alamat se etoduwagi dhalem mempe. Kaula lamsum
acareta kabadha’na aba’ se ampon ko’ong e Mekka. Terro palemana dha’ Madura
tape ta’ oneng carana ban ta’ agadhuwan sango.
”Sengko’ terro aroko’a, Cong.” Dhabuna Kae Kosen.
Ta’ mekker lanjang, kaula abanjal mangkat nyare
barung se ajuwal roko’. Ma’ pola badha. Ta’ oneng barung se bun kamma, se
penteng akoleleng nyare. E tengnga lorong, kaula laju ker-pekkeran ban mangmang
dha’ pangaterrona Kae Kosen.
”Saestona Kae Kosen areya ongguwan apa coma agaja’,
ya? Masa’ badha’a oreng ko’-roko’an e Masjidilharam? Sambina oreng ngabala
terro moleya, ma’ pas esoro melle roko’. Dhuh, kalerona aba’ ta’ atotor tanya.”
Ate kaula akarettek.
Saongguna kaula terro abaliya ban masteyagi pangaterrona
Kae Kosen. Tape tapalang becca, akherra ya aba’ nerrosagi tengka’ ban asepsap
nyare roko’. Saellana roko’na olle, kaula lamsum abali ngadhep Kae Kosen
kalaban ate jembar. Ta’ mekker merk ban arga, se badha e pekkeranna aba’ coma
na’poto, le’ nyae, ban bala tatangga e compo’.
”Cong, sengko’ terro aroko’a,” ca’na Kae Kosen.
Kaula posang polana aba’ ampon ajuluragi roko’
sabungkos. ”Baaa, ganeka, Kae. Sabungkos. Asepsap bula se terro olleya ganeka.
Ma’ gi’ adhabu terro malolo panjennengngan? Pas karoko’ mompong badha.”
Kae Kosen mesem sakejja’ pas adhabu, ”Cong, areya
banne caretana Siti Maryam; sobung lakena, tape epaste Pangeran andhi’ na’poto.
Ba’na jareya ta’ moro badha e dunnya mon sobung rama-ebuna.”
”Ta’ dhugga kaula, Kae. Ponapa kareppa ajunan
ganeka?”
”Ba’na terro moleya, ya, masa’ sobung bandhana? Bila
banne pesse, paleng enja’ ya duwa. Sengko’ terro aroko’a, ya, masa’ sobung
apoyya? Bila banne kore’, paleng enja’ ya mardha.”
”Iya onggu. Dhuh, saporana, Kae.” Bula
sem-kalesemman, enga’ ja’ aba’ melle roko’ ken ta’ melle kore’. Abanjal pole
mangkat melle kore’.
Cokop malem kaula se akoleleng bakto nyare roko’,
sampe’ pokol satenga tello’. Sanonto, pareppa’na melleya kore’, barung ampon
bannya’ se notop. Ta’ biyasana barung notop e Mekka. Akherra kaula ajajal
nokthok labangnga barung tong-settong. Pasera se onenga moro badha se abungo
pas aberri’ kore’.
”Ya syeikh, agadhuwan kore’ enggi? Pola ajuwal?”
Kaula athowat sakellarra e sabban manggi barung otaba bungko.
Pareppa’na wat-thowatan lem-malem, kaula enga’ dha’
dhabuna Kae Kosen, mon moleya kodu andhi’ bandha. Samangken bandhana kaula coma
panduwa, sobung pole. Aba’ la lastare aduwa, pas amempe epakon nyare Kae Kosen.
Saellana katemmo pas karo apakon melle roko’. Dhuh, baramma areya...
E barung paleng paddu, kaula mereng oreng abales
salam. Poji sokkor, ta’ malarat nyare kore’ e Mekka. Pangarassana babine’ se
abales salam. Nangeng kaula ta’ posang margana ganeka, babine’ otaba lalake’
padha bisaos. Se otama, poko’ kaula olle kore’ ban bisa paleman dha’ bungko, la
cokop.
Oreng se badha e dhalem barung mokka’ koncina labang
pas nyombul mowana. Kaula takerjat rassa ta’ parcaja. Babine’ se andhi’ barung
mowana saropa Le’ Lipah. Alessa, panengalla, ban mesemma, dhuh, saropa onggu.
Kaula ta’ akeddep ngabas babine’ ganeka.
”Kaka’?”
Kaula nyorot laonan. Ngocek panengal tako’ sala
oreng. Babine’ ganeka ngolok pole, ”Kaka’. Ya, Allah. Sabulan sobung kabar,
alhamdulilla capo’ moddul. Abdina kerrong, Ka’.”
”Le’ Lipah? Kholipah? Sabulan?”
”Nyanggu pasera? Pola la loppa dha’ babine’ paleng
raddin ban raji paleng paraten se sobung lajjana ganeka enggi?” Dhabuna Le’
Lipah sambi ngo’-marongo’.
Kaula ngabas tong-settong; Le’ Lipah dhari konco’na
obu’ sampe’ bungkella soko, pangpangnga bungko, barnana tembo’ tor pakarangan.
Kaula geggen rassa ta’ parcaja. Buru barampa ejjam se badha e Mekka, cokop
entar nyare kore’ la napa’ ka bungko. Pangeran bila akarep laju ce’ gampangnga.
Sakalengadha’ kaula enga’ salerana Kae Kosen ban
apanyana ja’ saongguna lalake’ ka’dhinto ballina Allah. Ya Allah, gi’ta’ oneng
bungkona ban nyeyom astana, temmo la apesa.
”Tore maso’, Ka’. Pas enga’ bungkona oreng laen.
Nyo’ona kobi enggi?”
Kaula asanappel Le’ Lipah sakowatta pas ngajak lebbu
ka bungko. Le’ Lipah lamsum ka dhapor agabay kobi. Saellana kobi esoguwagi, Le’
Lipah masemma’ pas mareksa kabar tor caretana kaula se ceccer e Mekka.
Kaula ngala’ nyaba, nyerrot kobi laonan, pas adungngeng....
(*)
Sidogiri 2018
*Bin babbar e sampang, santre Sidogiri. Carpanna
seggut e muat e Radar Madura, carpanna jugan maso' dhalem Tora Satengkes Carpan
Madura.
*Carpan paneka e petthek Radar Madura (JP).
0 Comments