BADDIYANNA garowa
gi kennenganna Presiden ban ko-palakona, tre-mantre se ngurus, nape ngoras
nagara, bula ta’ pate ngarte bidana. Bula enggi pendha tacengnga’. Ca’na
edhinto semma’ ka kantorra TIPI, napeyan ca’na bula ngartena gunna TPRI (TVRI).
Tape bula ta’ perna eonjang ka TIPI Ganeko. Sanajjan bula semma’ ro, enggi ta’
perna dhapa’. Enggi mon lebat gasek. Ressana na. aenter. Bula pon molae konan,
molae tawon dhuwibu empa’, nape dhuwibu tello’. Bula ju eddhep.
***
Monyena motor
wang-kowangan. Saleng salep arebbu’an. Jang dulliyan. Nyellor-nyellor, para’
loppa’a kasalameddan. Ga’-nangga’ epalagguwi, malle otang ebajari. Mangkat ka
tana manca, adina bala ban ca-kanca. Adina bengko, bengko ejaga bilis. Bila
palang mole kalaban bellis. Paggun bannya’ ngako sabala’an ban saka’an. Bila
ontong, ta’ sa’-kasa’ ta’ ca’-caca’an. Nyopre nyare kapojuran, sabellun mangkat
ta’ loppa nyepper amit ka dhukon ban koburan. Nyambi jimat ban mennyan.
Sapa se
nyangka’a lalake’ ganeko bakal ko’-roko’an, dhin-sendhinan e Kottha Raja.
Egadiya badha Istana Presiden. Mobil ban motor ta’ ga’-pegga’. Motor ban mobil
pajat ramme lebat. Tapa rang-rang se ambu. Sanajjan ambu. Ta’ le-melle. Ton-kodunan
kadhuwa’an. Tedung giliran. Kadhang abalanja giliran. Lalake’ ganeko pajat ta’
nyangka ja’ dhapa’a ka Kottha Raja ganeko.
Mon enga’ ka
sakola’anna, madrasa otaba SD ta’ mare balekkadan. Mon kapesse ngarte. Nyamana
bai tong-bitongan. Kalakowanna sabban arena gunna ka pasar, se la bariya ta’
jau dhari kampongnga. Gunna baremppa beddhalan pon dhapa’. Salaen ka pasar,
alandhu’, ngare’, mgowan sape. Bila eajak entar ka kotthana dhibi’ bai pon
ngoca’ jawu gallu’. Tawo sakaleyan egiba ngaji ka Astana para wali se gunna sa
jaba temor, pon ngadhus sake’ tengnga, sokona bara.
Tape are
sanonton lalake’ ganeko pon badha e Kottha Raja. Alako abareng binena. Mokka’
toko. Are ganeko ngantos oreng se melleya, se gunna hasella lema ratos, lema
ratos. Ngasak onggu. Rekong. Mellas. Gunna kadhuwa’an. Ngeding ca-kancana pon
pendha ramme tokona. Pon olle nganttas. Maras le-olleyanna. Tape aba’na gi’
gunna kong-markong kadibi’an. Kateppadan binena gi’ buru tedung. Sajan aban,
gi’ paggun seppe.
“Satu, Bang!”
“Iya, ambil.” Olle settong. lema ratos.
Ngantos pole. Jalan paggun ramme. Kancana nelpon. “Egadiya ramme, gi?” kancana
atanya
“Pendhanan!”
mesem serret.
“Siya, Pendhanan
ca’na.” Gella’na lorga.
“Rokok Surya dua bungkus, bang. Uangnya
kurang lima ratus ya, bang!”
“Iya.” Duh.
Korang. Pendha badha sakone’. Oca’na dhalem ate.
“Enggi onggu,
pendhanan egadiya.”
“Aneko molae
gella’ ngantos tobuk. Buru badha neko.”
“Enggi mon
alajjuk, dika ta’ emo’ bariya.” Se nelpon emo’ neng-naneng. Epate’e. oreng
melle nyarotcot. Para’ ka lema, pendha bannya’-bannya’ sakabelliyan. Lebbi
tos-lema ratos. Are pon molae ngalosot ka bara’. Oreng abalanja molae santa’,
buru toju’, jaga pole, manjeng, ngala’ sabun, ngala’ mei, kopi, bula, roko’,
roko’ eceran, berras, gas, karesek.
“Mas, Sedotannya dimana.”
“Nih. Gopek Iya.” Narema pole. Molae
ondhur dhateng. Pendha nyapcap. Saleng kosot lampat. So’-soso’ para’ tadha’a.
gimeng. Loppae ta’ maorop. Buto kernengan. Pabaksowan tadha’ lebat. Badha
pengamen, eberri’ roko’ dhulencer.
“Ada recehannya, mau nukar?”
“Banyak, bang!” ebitong. Saeket ebu.
Epaorop. “Minta bonus, bang. Ya rokok lah
sebungkus!” eberri’. Oreng ganeko gunna peg-kepeggan. Esokkore.
“Padha nyare
atosan keya! Badha kernengan. Badha dalubangan. Maske polowan, ambu soso’ keya.
Oreng nyangka. Dha’enja lama nyaman ngawot!”
Are pon compet.
Adan pon ekanthang e masjid-masjid. Sadajana TIPI adan. Lalake’ ganeko paggun
ajaga toko. Reng-mereng. Lampu-lampu pon tera’, agante sonar solap are. Akaton
ta’ nemmo ka petteng. Rang-rang pateyan lampu. Akaton ta’ atemmo ka malem.
Akaton ta’ atemmo ka langnge’, bintang, nape pole bulan. Etemmo seyang, etemmo
malem.
“Rokok Djarum satu, bang. Kembaliyannya taruh
disitu saja, bang!”
“Iya.”
“Bensin!” binena nyander. Ngesse’e.
Pessena pas. Malem ngalosot. Oreng abalanja nyapcap pole. Ta’ santa’. Ta’
pegga’. Roko’na ekello’e. Molae gella’ pon bannya’ arocet buceng. Para’ ngabi’a
dhubaddha.
“Sampeyan mon
adha’ara ngala’ laju.” Kadhang oca’ cara ganeko rang-rang pon ekaeding. Massa’.
Ngakan. Ta’ massa’. Agir-gigir. Dhang-kadhang. Mon terro ka kopi. Terro ka
minuman. Ngala’ dhibi’.
“Teppong
jareya!”
“Obat nyamuk, rinso, rokok, berras. Roti.”
Total.
“Kembaliyannya.”
Sajan malem.
Molae seppe pole. Oreng-oreng lebad paggun bannya’. Olle lere sakone’. Aba’na
nyandhar ka canggana barung se badha e entas jalanna. Binena ajaga. Ngabas ka
attas, bas-abasan bintang. Katon pon abit ta’ bas-abasan serdhangnga langnge’.
Ebudiyanna monyena jangrek ekaeding.
“Baddiyanna
edhiya badha keya jangrek. Kata’.” Malem ganeko aba’na paggun adekker. Anyo’on.
Sopaja sajan santa’ sakone’ laggi’. Malle pendha ngantas ollena. Malle pendha
maras sajjana. Malle tekka hajat pengngarona. Sapeda motor lebat. Ngajuwer.
Malem sajan akisek ka pareba’anna. Angen ngony-langgoyan. Monyena kata’
wod-sawodan. Rese’.
“Ada jas hujan, bang?”
“Adanya yang plastic kecil ini!”
“Iya, gapapa!” ejuluwagi. Ebajari.
Ca-kancana pas nelpon. Ramme.
“Ma’ kose perak.
Badha apa reya. Banjir ya!”
“Ya ta’ banjir.
Keng badha. Mon laju banjir. Se nadha’ana.”
“Ta’ Jareyana.”
“Ba’na ta’ notop
ya?”
“Engko’ notop
ebudiyan ro.”
“Buh palang.
Nyabuk ra!”
“Ba sajjana.
Pong-pong seppe. Nyabuk gallu. Thes-ngothes ro!”
“Sih… ngothes
ca’na.”
Are pon laggu
pole. Aba’na mangkat abalanja pole. Sanonto ngesse’e bensin. Nyare roko’ ban
berras. Abali dhukale. Ka laen kennengan. Mare ganeko tedung. Binena ajaga. Binena
ajaga sambi nelpon ana’na se edina ka mattowana. Nyarembeng aeng matana.
Nyapcap ka kacana. Ta’ ekarassa. Sowarana ana’na marene’. Ngombar kakerrongan.
Mowana ana’na pasda. Kajembaran. Kasossa’an asaloy. Asale’bung dhalem gumbella
pekkeran. Lakena ngerrok.
“Eppa’na ngeddha
gi’an. Dhina daggi’ datengnga asakola nelpon pole. Eppa’na pojuk jarowa.”
“Sapa nelpon?”
“Se towa’an
ca’na melleya sapatu.”
“Iya dhina
keremi daggi’an.”
“Mba, saya minta bensin dulu, dompet saya
ketinggalan.” Oca’na babine’ ganeko. Robana ngodha gi’an. Obu’na pendha’.
Sabhau. Lebur. Ekabin lalake’ ganeko gi’ addhu’. Kor ekendha’i. babine’ ganeko
ajagai lakena polana badha oreng nyalendha.
“Kosnya dimana, mba.”
“Disini dekat, ko!”
“Berri’ laju.
Settong!” Are ganeko babine’ se minta bensin ta’ abali pole. Sampe’ para’
compet are.
“Ma’ gi’ tadha’
abali tanggi?”
“Paleng loppae.
Anggep rebba. Molae sabban aba’, ta’ arebba sakale. Gunna bensin. Paleng
saenteran Sumenep la yabi’. Dina ma’ awotang, menta ka ca-kanca se laen. Ja’
bannya’ ca-kanca, la-bala badha edhiya kakabbi.”
“Ba… sampeyan
loppae se ngerema pessena?”
“Iya onggu. Lale
la. Areya gunna mekkere se barempa, la kose tako’ parana. Sajan senga elang
raja, ja’ oreng ngoras pessena nagara, barempa M, barempa T, mesem maso’ TIPI.
Katon tadha’ apa.”
“Enggi kose bire
mata ngantos lema ratos kose karaana. Enggi samangken pon pendhanan. Sabban.
Madarnges.”
“Dina ambuwi.
Giba ngakan bainan. Ngenom aeng. Teh cellep badha. Kopi anga’ agabay dhibi’.”
“Patennang. Mon
ta’ tennang. Sajan eco-koco mon oreng pera’!”
“Rokok bang.” Kole’na lalake’ se melle
rokok ganeko agambar-gambar olar nyalbak tekos dhalem korongnga. Ngilina
dharana nyalarcar ka kat-balikadda dhalem gambar ganeko. Oreng ganeko
neleng-neleng ebakto melle rokok. Loppae ka soso’na.
“Dina saba’
gallu soso’na. lagguna me’ enga’ orengnga. Dina ja’ kose katerrowen se
ngerrebba pesse lema ratos ropeya, ca’-oca’anna ra. Areya pendhanan empolana. Tape
me’ nolae keya. Ja’ papadhana oreng se ngoras nagara.” Romana. Ana’na. pasda
dhalem pekkeranna.
Dilaher, 1440
*Mat Toyu laher
taon 1990 e Longos Madura. Akulliya e UIN Sunan Kalijaga Yogyakarta. Ampon
ekeccap buku sareyangnga kalaban bhul-ombhul Embi' celleng Ji Monentar
(Kompolan Careta Pandha').
*Carpan paneka
emoat e Majala Jokotole, edisi Januari-Juni 2019.
0 Comments